تاریخ انقضای یک دارو بیانگر چیست ؟ اگر داروهای پزشکی را در دست بگیرید، انتهای آن عددهایی درج‌شده است؛ این عددها بهروش‌های مختلف تاریخ انقضای دارو را نشان می‌دهد. EXP مخفف Expiration یا همان تاریخ انقضاست. این تاریخ را با ماه و سال عنوان می‌کنند. برای کرم‌ها و پمادهای تیوپی این تاریخ روی انتهای تیوپ و جایی که تیوپ بسته می‌شود نوشته‌شده است. این تاریخ معمولاً روی در جعبه هم نوشته می‌شود.
به گزارش دکتر نیوز، exp مخفف تاریخ انقضای یک دارو درواقع بیانگر آخرین تاریخی است که شرکت دارویی تولیدکننده دارو، نهایت potency و قدرت اثر آن را تضمین می‌کند. به‌طوری‌که انتظار می‌رود پس از گذشت این تاریخ, قدرت اثر دارو کم‌کم رو به کاهش بگذارد.
تاریخ انقضای شربت، قطره و داروهای مایع دیگر به‌صورت برجسته روی برچسب شیشه و روی در جعبه آن نوشته‌شده است. برای آمپول‌ها هم برای مطمئن شدن از تاریخ انقضای آن‌ها میتوانید به برچسب دور آمپول نگاه کنید. روی آن تاریخ نوشته‌شده است. ممکن است روی قسمت سر آمپول یا شربت هم تاریخ انقضا را نوشته باشند. معمولاً داروها بعد از گذشت ۳ سال از زمان تولید منقضی می‌شوند. این زمان برای داروهای مختلف متفاوت است اما بیشترین زمان برای انقضای داروها ۵ سال بعد از تولید است و بعد از گذشت این زمان تمام داروها منقضی می‌شوند.
انجمن پزشکی امریکا (AMA) در این راستا پژوهشی را انجام داد که طی آن به بررسی اثربخشی داروهای مختلف پس از گذشت تاریخ انقضای آن‌ها پرداخت. طی این پژوهش مشخص شد که 88 درصد داروها به‌طور متوسط تا 66 هفته پس از گذشت تاریخ انقضا همچنان از نهایت اثربخشی برخوردار بودند.
چراکه شرکت‌های دارویی معمولاً تاریخ انقضای دارو را بر اساس پیش‌فرض نگهداری دارو در شرایط نامناسب تعیین می‌کنند تا در صورت نگهداری در شرایط نامطلوب, همچنان تاریخ انقضای دارو قابل استناد باشد و اما در کنار تاریخ انقضای دارو, تاریخ دیگری نیز تحت عنوان Beyond use date درج می‌گردد. چراکه پس از باز کردن محفظه‌ی محافظ دارو دیگر تاریخ انقضا قابل استناد نبوده و این تاریخ دوم -که همواره پیش‌ازتاریخ انقضاست- فاصله زمانی معینی را جهت استفاده از دارو تعیین می‌کند.
و اما آیا استفاده از دارو پس از تاریخ انقضا خطر مسمومیت دارویی به دنبال دارد؟ به‌جز در مورد یکی از فرمولاسیون‌های قدیمی تتراسایکلین که پس از گذشت تاریخ انقضا موجب نوعی آسیب توبولار (سندرم فانکونی) برگشت‌پذیر می‌شود, خیر. حقیقت آن است که به‌جز این یک مورد هیچ‌گونه گزارشی مبنی بر ایجاد مسمومیت دارویی به علت گذشتن تاریخ انقضای دارو وجود ندارد و گذشتن تاریخ انقضا به خطرات مصرف یک دارو چیزی نمی‌افزاید بلکه تنها از قدرت اثر آن می‌کاهد.
و به همین علت است که مصرف دارو پس از گذشت تاریخ انقضا توصیه نمی‌شود. چراکه برای مثال در مورد عفونت به عدم کنترل مناسب عفونت و ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی می‌انجامد و یا در مورد دیابت به کنترل نامناسب قند خون منجر می‌شود و در مورد بیماری‌های قلبی, با اثربخشی کم خود به افزایش حوادث قلبی عروقی منتهی می‌شود پس درعین‌حال که مصرف داروها پس از گذشت تاریخ انقضا و به‌خصوص نگهداری آن‌ها در منازل به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود, استفاده از آن‌ها بر طبق گزارش‌های موجود به‌طور مستقیم منجر به مسمومیت یا مرگ نخواهد شد.
- ۰۱/۰۲/۱۵